Verno
Alnus glutinosa
Betulaceae
Àutri noum : Vergne, Vèr.
Noms en français : Aulne glutineux, Aune poisseux.
Descripcioun :Aubre coumun sus li ribo de ribiero que se recounèis à si fueio un pau roundo e plato à la cimo. Flouris d'ouro en febrié e mars emé de long catoun mascle e de pichòti pigno femelo que rèston de tèms sus li ramo (fotò).
Usanço :A Castellano, à la debuto dóu siècle passa, li pàuri gus anavon faire prouvesioun de bos à crema "ei vèrno de Verdoun (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). La rusclo de verno èi vertuouso contro la fèbre, li mau de dènt e de garganto e peréu li plago e li moureno. Emé li fueio se fai d'emplastro qu'apaison li mau d'os e di jougadou e peréu li di senado. Emé la rusclo se fasié un negre pèr tencha li capèu. La legno de verno s'emplego pèr basti dins l'aigo (paufi...) que s'apourridis pas gaire emé lou tèms.
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Alnus
Famiho : Betulaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Alnus glutinosa (L.) Gaertn., 1790
Péuno
Paeonia officinalis
Paeoniaceae
Àutri noum : Pòni, Piéuno, Pivòni, Coucarèu, Roso-d'ase.
Nom en français : Pivoine officinale.
Descripcioun :La péuno, o roso-d'ase, trachis dins li bos clar de colo e de relarg mountagnen subretout dins la partido dóu levant de Prouvènço preaupenco. En flour es eisado de la recounèise e peréu en fru emé si dos fouliculo. Li cambo crebon l'ivèr. La subsp. de Prouvènço, ié dison huthii qu'es uno meno di proun peludo.
Usanço :P. Lieutaghi, (op.cit. p. 418) raporto que la tisano de flour ajudo à dourmi. La péuno èro cultivado à l'Age Mejan coume remèdi (racino) contro lou mau-de-la-terro (epilepsìo). L'estùdi de la planto a mes en evidènci d'ùni mouleculo (paeniflorino et paenol) emé de prouprieta analgesico, sedativo e antispasmoudico.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Paeonia
Famiho : Paeoniaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 12 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Bos clar
- Esclargido
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Paeonia officinalis L., 1753